5 tips voor inspirerend spreken

Inspirerend communiceren voor leiders in het NU tijdperk.

In 2020 tijdens het college van psychotherapeut Anna Maria Stegmaier hoorde ik de eerste keer VUCA wereld. Ik kende de inhoud wel maar het begrip VUCA niet. Zij benoemde de huidige vluchtige wereld als ‘pudding aan de muur spijkeren’. VUCA staat voor: Vluchtig, Onzeker (Uncertain), Complex, Ambiguïteit.

Bron foto: Google afbeeldingen Peer2Peer

Vluchtig als in alles vergaat snel. Denk alleen maar eens aan de opeenvolgende updates die je ontvangt. Onzekerheid met betrekking tot de zekerheden die onze ouders hadden zoals gezin, scholing, beroep. Die zekerheden zijn veranderd. Complexiteit in de verwarring die systemen omringt, geen oorzaak-gevolg keten, verwarrende kwesties etc. Ambiguïteit vanwege de wazigheid van de werkelijkheid, de dubbelzinnigheid van bijvoorbeeld een mooie fles met heerlijk geurende zeep maar de fles is wel van plastic.

De VUCA wereld waarin we nu met z’n allen verblijven hunkert naar een ander type leider. Wanneer de omgeving onrustig, overweldigend en bizar is door crisis, pandemie of andere oorzaken en organisaties willen het schip op veranderkoers houden, wendbaar zijn in de moeilijk voorspelbare toekomst, dan kan een welbespraakt en inspirerende leider zorgen voor energie, verbinding en de richting duiden. Verbaal meesterschap qua inspirerende communicatie is NU hard nodig.

Medewerkers die geïnspireerd worden zijn meer dan twee keer zo productief als tevreden medewerkers volgens Bain & Company. Inspirerende communicatievaardigheden zou deel moeten uitmaken van opleidingsprogramma’s voor leiders. Alleen al daarom zou het ontwikkelen van inspirerende communicatievaardigheden deel uit moeten maken van de opleidingsprogramma’s voor elke leider.

Het zijn niet degenen die het sterkst zijn die overleven, het zijn degenen die zich het best kunnen aanpassen.

Charles Darwin
Bron foto: Google afbeeldingen Verbuildinglab

Filip Muyllaert ontwikkelde de volgende vijf principes en verderop zal ik ingaan op de drie pilaren voor beïnvloeding die Remco Claassen gebruikt.

Vijf principes voor inspirerend spreken

Met deze vijf krachtprincipes, die volgens de auteur echt werken, kun je alvast zelf aan de slag gaan.

1. Focus op het positieve

Ook al verandert de wereld snel, er is één variabele die je altijd kunt beheersen: je attitude. Een positieve instelling kan jou en je team op koers houden. Vooral in moeilijke tijden is optimisme een essentieel instrument voor iedere leider.

Wil je een bron van inspiratie zijn voor anderen klaag dan niet mee over de regen, maar focus op de regenboog die straks zal verschijnen. Laat je niet verleiden tot negativiteit. Het is net die intense focus op het positieve waaruit de leider zijn of haar inspirerende en magnetische kracht put.

Klaag niet mee over de regen, focus op de regenboog die straks zal verschijnen.

Valkuilen: Onbegrensd optimisme en het doen van opgeblazen beloftes tasten je geloofwaardigheid aan. Combineer vertrouwen met voldoende realisme en wees radicaal transparant over de huidige situatie.

Enkele praktische toepassingen:

  • Focus op je startboodschap, daarmee trek je niet alleen de aandacht van je mensen, je stuurt ze ook meteen de goede kant uit.
  • Communiceer over vooruitgang en kleine overwinningen, zo wordt het succes zichtbaar en bouw je vertrouwen op.
  • Geef betekenis aan obstakels en koppel die aan je geloof dat je mensen die het hoofd kunnen bieden. Het overwinnen van obstakels duwt ze uit hun comfortzone en maakt ze trots.
  • Gebruik positieve taal: verander termen als moeilijke tijden in onbekende paden. Daarmee leg je meer de nadruk op kansen die er zijn en zet je aan tot actie.

2. Gebruik de kracht van verbeelding

Je verbeeldingskracht is één van de sterkste krachten waar je als leider over beschikt. Laat je mensen meedromen over een denkbeeldig ideaal. Gecombineerd met de feiten, regels en daden uit de realiteit wek je zo een spanningsveld op. Het is net die spanning die je kunt gebruiken om te inspireren. De kloof tussen aspiratie en realiteit geeft je mensen het gevoel dat er meer mogelijk is. Hoe groter de kloof, hoe oncomfortabeler, maar ook hoe groter de motivatie om actie te ondernemen.

Gedurfde ambities maken mensen enthousiast om zichzelf te overstijgen.

Valkuilen: Holle retoriek, de bekende lege doos. Verbeelding moet altijd gekoppeld zijn aan actieplannen en de succesvolle uitvoering daarvan. Torenhoge ambities lanceren op het moment dat je bedrijf zwakkere resultaten boekt, wordt als een bedreiging ervaren en zal eerder verlammend werken. Laat je mensen één niveau hoger dromen, kleinere successen en haalbare doelen nastreven.

Enkele praktische toepassingen:

  • Begin je zinnen met ‘stel je voor dat…’ Daarmee breng je een proces van visualisatie op gang en nodig je je mensen uit om een nieuwe werkelijkheid binnen te stappen. Blijf visuele taal gebruiken tijdens je presentatie.
  • Gedurfde, zo niet waanzinnige ambities schrikken af en maken mensen enthousiast om zichzelf te overstijgen. Maak ze deelgenoot van iets groots, spreek het vertrouwen uit dat je gelooft in de kracht van je mensen om die ambities waar te maken.
  • Vertaal de angst van je mensen naar een probleem. Daarmee schuif je de angst op van het emotionele naar het rationele niveau. Iets wat je feitelijk maakt, is sneller beheersbaar en dus ook oplosbaar.

Prikkel je mensen met het stellen van herijkingsvragen: ze helpen mee om een traditioneel denkpatroon te doorbreken en effenen het pad naar anders denken. Een voobeeld: Als we vandaag helemaal opnieuw zouden beginnen, wat zou ons aanbod dan zijn?

3. Nodig uit om te ontdekken

Niets is zo inspirerend als een ontdekkingsreis. Nodig je mensen uit om iets nieuws te ontdekken, prikkel hun nieuwsgierigheid of zorg voor verrassingen. Daarmee heb je hun aandacht en interesse zeker te pakken. Onze hersenen zijn namelijk niet in staat om iets nieuws te negeren. Krachtige en inspirerende boodschappen balanceren tussen nieuwsgierigheid naar het nieuwe en de angst daarvoor.

Onze hersenen zijn niet in staat om iets nieuws te negeren

Valkuil: Vertrouwde boodschappen herhalen is krachtig, maar wanneer het gros van je presentatie bekende informatie bevat, daalt het inspirerend karakter ervan. Je mensen hechten meer waarde aan nieuwe informatie die je met hen deelt.

Enkele praktische toepassingen

  • Denk tijdens je voorbereiding na over informatie die nieuw is of nieuw klinkt voor je mensen. Maak gebruik van a-typische slides.
  • Til clichés naar een ander niveau met creatief taalgebruik, storytelling of het verduidelijken van de impact. Voeg bijvoorbeeld aan het bekende samenwerken toe dat bedrijven die dat doen vijf keer meer succesvol zijn.
  • Prikkel de nieuwsgierigheid door verhalen te brengen die geen verband hebben met het onderwerp van je presentatie. Je mensen hebben geen idee waar het verhaal zal landen.

Integreer verrassingselementen aan het begin of het einde van je presentatie of door zinnen een totaal onverwachte wending te geven.

4. Voeg meer emotie toe

Hoe meer je mensen aandacht besteden aan de tijd, hoe trager die verloopt. Je presentatie moet een ervaring zijn die hen de tijd uit het oog laat verliezen. Je kan dit bereiken door meer (positieve) emotie toe te voegen en gebruik te maken van je verbale kracht. Zo blijft je boodschap nog lang nagalmen in je bedrijf.

Valkuilen: Iets meer emotie is goed, maar het moet niet pathetisch worden. Vind een balans tussen emoties en feiten. Vermijd taalgebruik waarmee je mensen dwingt om het woordenboek te pakken, zo creëer je afstand. Gebruik de taal van je publiek.

Enkele praktische toepassingen:

  • Als je je mensen met je mee wil laten voelen, vertel dan een verhaal dat een emotionele respons triggert.
  • Vertrouw niet alleen op woorden, want hoe je klinkt is even belangrijk. Mensen reageren instinctief op hoe je overkomt, nog voordat ze de inhoud hebben gehoord. Varieer in toonhoogte, intensiteit en snelheid.
  • Durf ook de kracht van de stilte in te zetten. Las af en toe een pauze in.
  • Herhalen zorgt ervoor dat je mensen de boodschap langer onthouden. Focus hierbij op eenvoud en helderheid.

5. Beheers de basis

Beklijvende sprekers beheersen de basisprincipes van presenteren en communiceren. Zonder die fundamenten heeft het geen zin om te gaan finetunen. Muyllaert geeft er tien mee in zijn boek. Je begint met luisteren naar je mensen, je probeert te begrijpen wat er zich in hun hoofd en hart afspeelt en dan pas je je presentatie aan hun denkwereld aan.

Probeer je boodschap niet gewoon even te brengen, maar probeer je boodschap te zijn

Een presentatie die blijft hangen, is afgestemd op hun ervaringen, hun bezorgdheden en hun kennisniveau. Probeer je boodschap ook niet gewoon even te brengen, maar probeer je boodschap te zijn. Laat zien hoe je zelf overtuigd en betrokken bent bij dit verhaal. Als het je lukt om harten en geesten te verenigen, is dat ook weer inspirerend voor jou als leider.

De drie pilaren van Verbaal Meesterschap

Remco Claassen begint in hoofdstuk 6 van zijn boek ‘Verbaal Meesterschap’ met een vraag die hij tijdens zijn programma altijd stelt aan zijn publiek. Ga in gedachten op zoek naar goede en slechte sprekers uit je verleden. Wat kun je je nog herinneren van die momenten? Wat maakt een spreker goed of slecht?

Unaniem komen de volgende antwoorden op de flip-over:

Goede sprekerSlechte spreker
EnthousiastMonotoon
GedrevenEgocentrisch
HumorTe veel informatie
‘de tijd vloog om’Onsamenhangend
Contact met de groepSaai
AuthentiekPaternalistisch

Zijn pilaren zijn Entertainment, Empowerment en Educatie. Entertainment betekent niet dat je de clown moet uithangen. Humor werkt, maar het is niet voor iedereen weggelegd. Gebruik een plaatje, een filmpje, een oefening, een interactie en vooral veel anekdotes. Verhalen blijven hangen en verankeren de boodschap. Storytelling! Een krachtige variant op anekdotes zijn metaforen.

Vraag jezelf af voordat je begint te presenteren: Welke emotie moet gevoeld worden en wat is de boodschap die moet blijven hangen?

Empowerment gaat over mensen in beweging zetten. Hoe gaan ze het verhaal verkopen? Wat de mens hiervoor nodig heeft zijn drie dingen: Kennis, Kunde en Motivatie. Door de inbreng van de spreker moeten zij een attitude/houding ontwikkelen die de drijfveer wordt achter het willen.

Je kunt mensen tot in den treure uitleggen wat iets is (Educatie) en hoe iets moet, maar zonder E-ntertainment houd je de energie niet vast en zonder E-mpowerment gaan ze er niet mee aan de slag.

Wanneer je de drie E’s in de juiste dosering invult op die momenten dat jij je mond opendoet dan heb je de basis van Verbaal Meesterschap gelegd aldus Remco Claassen.

Als algemene leidraad gebruikt hij de volgende regel:

Meer Entertainment dan Empowerment, meer Empowerment dan Educatie.

Remco Claassen

Wil jij inspirerend spreker worden? Neem dan contact met ons op.

Deze blog is geïnspireerd door Filip Muyllaert en Remco Claassen, samengesteld door Bjørna Rekers, coach en trainer bij XL10 Training & Opleiding.

Advies nodig bij de
keuze voor een training?

Bel vrijblijvend met XL10. Samen met jou bespreken we graag jullie ambities.

Alco CTA

ONZE REFERENTIES